Nepal | Mardi Himal yürüyüşü

Annapurna koruma alanında bulunan bir diğer yürüyüş Mardi Himal trek. Bu yürüyüşü başka bir yürüyüşle birleştirmeden yaparsanız 4-5 gün kadar sürüyor. Biz Poon Hill ve Annapurna Base Camp yürüyüşleriyle birleştirdik. Birleşik rotayı şuradan görebilirsiniz:

Nepal | Tek seferde Poon Hill + ABC + Mardi Himal Yürüyüşü

Biz en son ABC yürüyüşünü Landruk köyünde bitirmiştik. O yüzden Mardi Himal’e de oradan başladık. Öncesindeki Poon Hill ve ABC yürüyüşlerimizi henüz okumadıysanız şu bağlantılara bakabilirsiniz:

Nepal | Poon Hill yürüyüşü

Nepal | Annapurna Base Camp yürüyüşü

Mardi Himal yürüyüşü için normalde iki popüler başlangıç noktası var:

1- Başka bir yürüyüşle birleştirilmediğinde Mardi Himal genelde Pokhara’dan araçla Kande‘ye gidip oradan başlatılıyor, Sidhing jeep durağında bitiriliyor. 4 ya da 5 gün sürüyor.

2- Mardi Himal yürüyüşünü Poon Hill’le birleştirmek de çok yaygın. Bu durumda Poon Hill’in bittiği Ghandruk kasabasından yürüyüş başlıyor. 4 gün.

Mardi Himal’i Annapurna Base Camp yürüyüşüyle birleştirmekse hiç yaygın değil. Biz kendimizden başka böyle birşey yapanı görmedik. Bizim Mardi Himal’e Landruk‘tan başlamamızın sebebi de bu birleştirmeydi.

Mardi Himal yürüyüşü güzergah ve gördüğünüz dağlar anlamıyla ABC’ye benziyor gibi görünse de aslında tamamen farklı. ABC’de bir vadide yürüyorsunuz ve dağların dibine gelene kadar manzara görmüyorsunuz. Mardi Himal’de ise ormanları bitirdiğiniz anda kendinizi bir dağ sırtında buluyorsunuz ve 2 gün boyunca 360 derece dağ ve vadi manzaralarıylasınız.

Download file: MardiHimal.gpx

Rotayı GPX formatında indirmek için üstteki bağlantıya sağ tıklayıp “Save link as” diye kaydedin.

11.Gün | Landruk-Forest Camp

🥾 4 km
🕒 3,5 saat

ABC yürüyüşümüzü son gün yarım gün yürüyerek Landruk’ta bitirmiştik. Mardi Himal’e başlamadan önce burada fazladan dinlenmeyi düşünmüştük, ama çok küçük bir köydü vazgeçtik. Zaten erken gelmiştik ve tüm çamaşırlarımızı yıkamıştık.

Sabah erken çıkmadık. 8’de kahvaltı yapıp, kahvesiydi yayılmasıydı epey zaman geçirdik. Landruk‘taki Tea House’un bütün bahçesini kaplayan çamaşırlarımızın kurumasını bekliyorduk bir yandan. Sonunda yeterince kuruduğuna kanaat getirip toplandık ve 12’de yola çıktık.

Landruk köyünden ilk molamızı verdiğimiz yere gelene kadar çok dik bir çıkış yaptık. 1,5 saat sonra Kyupche isimli bir yere vardık. Burada sadece bir tesis var. Yer çok güzel, işleten aile de çok sempatikti. Tam bir manzara noktası: Landruk, aradaki vadi ve karşıda Ghandruk görünüyor buradan. Çiçekler içindeki tatlı bahçede oturup Snickers ve gazozla öğün yaptık.

Landruk’tan Forest Camp’a doğru Mardi Himal rotasına girmek çok yaygın olmasa gerek. Bütün gün boyunca hiç yürüyüşçüyle karşılaşmadık. Ağaçlarda mavi-beyaz şeritleri görmesek yanlış yolda mıyız diye şüphelenirdik.

Kyupche’den çıktıktan sonra bir anda cangılın içine düştük, her tarafımızı sık bir orman kapladı. Bu rota çok yürünmediğinden olsa gerek, patika bazı yerlerde ağaçlardan kapanmıştı. Forest Camp’a kadar hep yokuş ve hep orman içinde 1,5 saat daha yürüdük.

Saat 15:30’da Forest Camp’a girerken ilk yürüyüşçülerle karşılaştık. Tahmin ettiğimiz gibi, herkes Kande’den çıkıp Australian Camp üzerinden buraya geliyordu. Bizde bütün gün insan görmediğimizden bir sakinlik psikolojisi oluşmuştu, ama diğer yürüyüşçüler yer kapmak için yarış halindeydi.

Forest Camp çok sayıda Tea House’un bulunduğu bir orman köyü. Biz köye girer girmez her tarafı sis kapladı. Çok güzeldi. Sisler içinde büyülü bir ormanda gibiydik. Ama gerçekler bizi bekliyordu 🙂 Forest Camp çok kalabalıktı, Tea House’lardaki yerler hızla bitiyordu.

Birkaç Tea House’la konuştuk, çok pahalı fiyatlar söyleniyordu: 600-700-1000 NRP. Mardi Himal yürüyüşünden de bağımsız olarak popüler bir yer olduğuna karar verdik Forest Camp‘in. Etrafta standart sırt çantalı, batonlu “paspal” yürüyüşçülerin dışında kılık kıyafeti daha afili, yanlarında gitar vb aletler olan gençler gördük. Bazı insanlar Pokhara’dan çıkıp iki günlük yürüyüşlerle de buraya geliyor sonra dönüyorlarmış. Australian Camp daha da böyleymiş.

Sonunda Hotel Rhythm adlı tatlı bir Tea House’la anlaştık. 1000 NRP odaya pazarlık yapıp şarj ve wifi dahil 500 NRP’ye bağladık. Güzel bir Tea House’tu. Bahçesi geniş, odaları temiz. Bizi en çok şaşırtan daha hava bile kararmadan tüm Tea House’ların yemek salonlarının bacalarından dumanlar yükselmesi oldu. Hava soğuk bile değildi, zaten rakım 2450 metre, ama belli ki buraların standartları farklıydı.

Tea House’un sahibi adam çok ilgiliydi. Yemek, oda vs konusunda ihtiyaç var mı diye birkaç kez sordu. Konuşkandı. Türkiye’den geldiğimizi öğrenince biraz mesafeli davrandı önce. Biraz sohbet edince anladık sebebini.

Nepal’deki erkeklerin önemli bir kısmı hayatının bir döneminde Katar, Kuveyt, Dubai gibi ülkelerde temizlik ve inşaat işçiliği yaparak belli bir süre para biriktirmeye çalışıyor. Daha önce de bunu diyenlerle karşılaşmıştık, hatta Kuveyt üzerinden aktarmalı uçuşumuzda kendimiz de çok gördük. Bütün uçak Nepalli işçilerden oluşuyordu, Kuveyt havaalanında da temizlik işçilerinin çoğu Nepalliydi. Genel olarak mizacı çok sakin ve çalışkan olan bu insanlar, ucuz işgücü olarak gittikleri bu petrol zengini ülkelerde insanlık dışı bir muamele görüyorlar.

Bizim Tea House’un sahibi de Suudi Arabistan‘da 2 yıl çalışmış. “Sizin ülkede de petrol var mı?” diye sorunca güldük. Dedik yok 🙂 “Biz de Türkiye’de sizinki gibi bir yer işletiyoruz, bazen bize de geliyor o zenginler, aynen bize de pislikmişiz gibi davranıyorlar” dedik. Sonra adam bizi çok sevdi, bambudan sepet örüyordu onu gösterdi. Bahçede yetiştirdiği sebzeleri gösterdi. En son istemediğimiz halde bize tekrar indirim yaptı, odayı 300 NRP’den saydı. Dönüş yolu için bize tavsiyelerde bulundu.

Akşam yemek salonunda yine dünya kupası maçları izlendi. Bizim Tea House’ta kalan İsrailli çocuklar gitar çalıp şarkı söylediler.

12.Gün | Forest Camp-High Camp

🥾 8 km
🕒 7 saat

Sabah acele etmeden kahvaltı yaptıktan sonra 8:40 gibi yola düştük. Yaklaşık 40 dakika sonra Rest Camp isimli bir mevkiye geldik, burada bir tesis vardı. Forest Camp’tan çıkışımızdan tam 2 saat sonra da Low Camp (2970 m) mevkisine geldik. Bu yol boyunca çok sık bir orman içinden gidiliyor. Patika çok belli değil ama ağaçlardaki mavi-beyaz işaretleri komple kaybetmediğiniz sürece doğru yolda olduğunuzu biliyorsunuz.

Bu ormandaki ağaçların çoğu orman gülü. Burayı bahar döneminde yürüyorsanız pespembe bir masal ormanı gibi oluyormuş, birkaç fotoğrafını gördük. Biz yürürken kış başıydı, hiç çiçek yoktu.

Low Camp‘ta ilk defa ormanın sıklığı biraz azaldı ve Mardi Himal ile Fish Tail görünmeye başladı. Bir Tea House’un bahçesinde oturup kahve molası verdik. Mardi Himal yürüyüşünü farklı bir şekilde bölerseniz Low Camp da bir konaklama noktası olabiliyor, burada da 3-5 tane Tea House var.

Moladan kalktıktan sonra 40 dakika içinde Badal Danda ya da Mid Camp denen yere vardık. Burada da bir tane Tea House var. Badal Danda’ya çıktığınız anda bir anda ormanı arkanızda bırakıyor ve kendinizi bir tepede buluyorsunuz. Burası inanılmaz bir manzara noktası. Önünüzde dağ sırtından ilerleyen High Camp’a kadarki tüm patikayı görebiliyorsunuz. Çok yakın gibi duruyor ama hiç de değil. Solunuzda ise Chhomrong dahil Annapurna Sanctuary bölgesini kuş bakışı görebiliyorsunuz. Birkaç gün önce içinde yürüdüğümüz ABC rotasını böyle harita gibi görmek çok ilginçti.

Badal Danda’dan 45 dakika daha yürüyünce Low High Camp‘a geldik. Bu isimleri özellikle kafa karıştırmak için mi koymuşlar merak ettik: Aşağı kamp, orta kamp, yukarı kampın aşağısı kamp, yukarı kamp 🙂

Low High Camp’ta 2 tane tesis var, Tea House değiller ama. Restoran ve çadır alanı gibi. Restoranlardan birisi fotoğraflık bir salıncak kurmuş yamaca karşı. Bütün Nepalliler gibi bizi de cezbetti, öğle yemeği için onu tercih ettik 🙂 Mardi Himal yürüyüşünde yabancıdan çok Nepalli genç gruplar ve aileler var.

Bu arada birkaç saat önce çıktığımız orman tamamen bulutlarla kaplandı ve görünmez hale geldi. Biz ise o bulutların üstünde kalmıştık. İnanılmaz bir manzaraydı. Günün geri kalan kısmında hep bulutların üstünde olacaktık.

Restoranda salıncakla biraz oynadıktan sonra yemek yemeye içeri girdik. İçerisi çok enteresandı: bir soba, etrafında yemek masaları, country tarzı bir dekorasyon, bir bilardo masası, bir bar deski. Ve bangır bangır hard rock 🙂 Barın arkasında dövmeli, zincirli, deri yelekli çalışanlar. 3350 metre rakımdaki kelimenin gerçek anlamıyla bu dağ başına rock bar yapan Nepallilerin fantazisine şapka çıkarıyoruz.

Yemek ve biraz tembellikten sonra 14:00 gibi tekrar yola koyulduk. Patika yine müthiş manzaralıydı: alçak bulutlar yüksek dağlar. Yolda iki Nepalli kadınla sohbet ettik. Türkiye’den geldiğimizi söyleyince birkaç sene Kıbrıs‘ta çocuk bakıcılığı yaptıklarını anlattılar. Daha önce de bahsettiğimiz gibi, Nepalliler arasında birkaç sene yurtdışında çalışmayan yok gibi.

Restorandan çıktıktan 1 saat 20 dakika kadar sonra nihayet High Camp’e ulaştık. Neredeyse günün tamamı dik yokuşlardan oluşuyordu, baya yorulmuştuk. High Camp‘te çok sayıda Tea House var ama hepsi önceden rezervasyon almışlar, çoğu doluydu biz gittiğimizde. Büyük grupların çok olduğu zamanlarda böyle bir sorun oluyor işte. Yer olanlar da 2 kişi olduğumuz için bizi kabul etmeye yanaşmıyorlardı ya da çok yüksek fiyatlar çekiyorlardı. Sonunda Hotel Magic Mountain isimli bir Tea House’a yerleşebildik. Başta 1000 NRP istedi, güç bela 700 NRP’ye anlaşabildik.

Tea House’ta yemek alanında soba vardı, şarj ve wifi paralıydı. Şarja ihtiyacımız yoktu, Ncell hattımız çekiyordu internetimiz de vardı. Oda fena değildi, High Camp’taki diğer Tea House’larda gördüğümüz odalar çok kötüydü mesela. Bölgede şebeke suyu ya da herhangi bir kullanılabilecek su kaynağı yok. Tea House’ların su depoları var, biz ordayken depolar doluydu ama boş da olabiliyormuş.

High Camp 3510 m rakımda ve etrafı 360 derece açıklık olan bir tepede yer alıyor. Sert rüzgarlar alıyor. Etraftaki bulut denizi, Annapurna South ve Fish Tail manzaralarını izlerken buna bir de günbatımının müthiş renkleri eklenince tarifi zor güzellikte bir tabloya şahit olduk. Gece ise bir saatten sonra bulutlar kayboldu ve çok uzaklarda Pokhara şehrinin ışıklarını gördük.

Mardi Himal yürüyüşündeki konaklama noktalarının hiçbiri gerçek köyler değil, yürüyüşçüler için yapılan yerler. Ama bu bölgenin köy hayatı sürdürülen kısımlarında yaşayanlar Tamang‘larmış. Tea House’ları da onlar işletiyor. Tamang’lar Nepal nüfusunun %6’sını oluşturan dağ köylerinde yaşayan Budist bir etnik grup. Bu bölge haricinde bir de Langtang bölgesindeki köylerde yaşıyorlar. Biz Nepal’de daha uzun kalabilseydik planlarımızda Langtang Vadisi yürüyüşü de vardı, orası Tamang kültürü rotası olarak da biliniyor.

13.Gün | High Camp-Lumre-Pokhara

🥾 14,5 km
🕒 6,5 saat

🚌 1,5 saat

High Camp‘te kalanlar normalde sabah gündoğumunda kalkıp yukarıdaki manzara noktasına (viewpoint) yürüyorlar. Burada haritada daha ileri bir noktada Mardi Himal Base Camp diye bir nokta da görünüyor ama buraya aslında yılın birkaç günü haricinde gitmek mümkün değil, patika kapalı oluyormuş. Yani gidilen nokta 2 km ilerideki manzara noktası (3910 m).

Biz sabah tabii ki gündoğumunda kalkamadık. Sabah insanı değiliz, daha önce de söylemiştik 🙂 O kadar erken kalkamayacağımıza zaten emindik de biraz erken kalkıp yine de manzara noktasına yürürüz diyorduk. Sabah 7:30’ta kalktığımızda ise hiç o modda değildik.

Herkes erkenden kalkıp manzara noktasına gitmiş, Tea House’ta kalabalık azalmıştı. Tea House’un sahipleri bahçede tütsü yakıp teypten Om mantrasını açmışlardı. Bir yanda Shiva’nın evi Machhapuchhre, bir yanda kutsal Annapurnalar, sabahın yumuşak ışıkları, sandal ağacının güzel kokusu, Om mani padme hum… Dedik, biz manzaraya falan gitmeyelim, olay tam olarak burada ve şu anda.

Daha önce Annapurna Base Camp yürüyüşündeyken de Sinuwa’da kaldığımız Tea House’ta ilk uyandığımızda bunu hayal meyal görmüştük. Dağ köylüleri sabahları çok erken saatte kalkıyor. İlk iş etrafı temizleyip tütsüler ve bazı kokulu otlar yakıyorlar. Oturdukların yerin çevresini bütünüyle dolaşıp bu kokuları her tarafa yayıyor ve dua ediyorlar. Tibet kültürü bağlantılı tüm bu dağ köylerinin tipik sabah ritüeli bu. Bunları hiç göstere göstere yaptıklarını, turistik bir etkinliğe dönüştürdüklerini görmedik. Biz de fotoğraflarını videolarını çekmeye yeltenmedik, zaten doğallığı içerisinde güzeldi tüm bunlar.

Sabah serinliğinde Machhapuchhre manzarası ve tütsü kokuları eşliğinde kahvaltı yaptık ve bir saat kadar bu sakinliğin keyfini çıkardık. Dönüş yoluna çıkma vaktiydi, 9 gibi High Camp’ten ayrıldık.

Normalde bizim planımız dönüşü Pokhara’ya yakın araç mesafesindeki Kande kasabası üzerinden yapmaktı. Aynı gün içinde High Camp’ten Kande’ye kadar inip otobüse binecek kadar zaman olmayacağından bir gece de Australian Camp’te kalacaktık. Aslında güzel bir plandı, ama bir gün önce Forest Camp’teki adamın söylediği aklımızı çelmişti: High Camp’ten aynı gün içinde Lumre‘ye kadar yürüyüp ordan otobüse binmek mümkünmüş. Rotayı bu yöne doğru tamamlayanlar aslında yürüyüşü Sidhing’de bırakıyor ve oradan jeeple Pokhara’ya gidiyor. Ama bizim adam bunun çok pahalı olduğunu, 1-2 saat daha yürürsek Lumre’den ucuza otobüse binebileceğimizi söylemişti. Dolayısıyla hem yolu 1 gün kısaltmak hem de ucuza getirmek için Lumre’ye yürüyelim dedik.

Bu yürüyüşteki en kötü kararımız da buydu 🙂 9’da High Camp’ten çıktıktan bir buçuk saat kadar sonra Mid Camp’te kısa bir kahve molası verdik. Low Camp‘e kadar geldiğimiz yoldan indik, ordan sonra Sidhing yoluna ayrıldık. Bu noktadan sonra çok çok dik bir iniş yaptık. Bu rota kesinlikle tersine yapılmamalı, çok yorucu bir çıkış olur. İnişi bile çok zordu.

Sidhing‘e yuvarlana yuvarlana inerken baktık köylüler patikaya merdiven yapıyorlar. Bu durum köylerde çok yaygınmış, devletin yapmadığı yolları insanlar kendileri yapıyorlar, Manaslu yürüyüşünde de Lak aynı şeyden bahsetmişti. Köylüler kenara da bir kutu koymuşlar “Sidhing yolu için yardım” diye bağış topluyorlardı.

Saat 13:00’te Sidhing jeep istasyonuna geldik. Orada aracı bekleyen insanlar vardı. Kişi başı 1500 NRP imiş. Biz Lumre’den otobüse bineceğimizi söyledik, “Yetişemezsiniz” dediler. Jeepcilerin böyle demesini normal karşıladık, yetişeceğimize emindik. Forest Camp’teki adam son otobüs 16:30’da demişti.

Jeep istasyonunun biraz aşağısında bir Tea House’ta Snickers ve içecek molası verdik. Oradaki teyze de sorunca Lumre‘ye gittiğimizi söyledik. “Son otobüs 16:00’da, yetişemezsiniz” dedi. Saatin biraz öne gelmesiyle hafif stres yapsak da teyzeye karşı şeklimizi bozmadık, yetişiriz dedik.

13:40’ta Sidhing’den çıkıp hızlı hızlı yürümeye başladık. Yol haritada göründüğünden daha uzunmuş, daha doğrusu haritada görünen patikalar kaybolmuş, birçok yerde jeep yoluna çıkmak zorunda kaldık. Bir süre sonra üzerimizdeki ter ve toz toprak birleşip komple çamurla kaplandık. Bir yandan küfrediyor bir yandan koşturuyorduk.

Lumre kasabasına varmadan önce pirinç teraslarıyla kaplı Kalimati ve Saiti Ghatta köylerini gördük. Küçük çocuklar okul çantalarıyla köylerine tırmanıyor, yaşlı köylüler sırtlarında ekinlerle kasabaya gidiyordu. Güzel manzaralardı.

En son Lumre‘yi yukarıdan gördüğümüz bir yerde komple yolumuzu kaybedip pirinç tarlalarına daldık. Tarlaların arasında ona buna sorarak sonunda Lumre merkezine inmeyi başardık. Otobüs durağına geldiğimizde saat 15:30’du. Resmen uçarak gelmişiz.

Otobüsçü aracı yıkıyordu, sorduk, 16:00’da kalkacağını ve son otobüs olduğunu söyledi. İyi ki hesabımızı 16:30’a göre yapmamışız dedik. Durağın yanındaki bakkala oturup kahve içtik. Nepal’de bizim eski bakkallardaki gibi tabureler var bakkalda yiyip içiliyor. Saati gelince otobüse geçtik. Ama otobüs 16:30’da kalktı 🙂

Yolun ilk kısmı feci hoplamalı zıplamalı, ciddi ciddi boynunuzu kırmamak bir yerlere tutunmanız gerekiyor. Pokhara’ya yakın kısmı biraz daha düzgün. 1 saat kadar sürdü yaklaşık, kişi başı 200 NRP. Son durak Pokhara’da Hari Chowk Bus Station. Buradan Lakeside’a taksi 500 NRP tutuyor.

Bu rotayı yapacaklara öneriler

• Bu rotayı Poon Hill’le rahatlıkla birleştirebilirsiniz. Bu durumda ilk gün Ghandruk’tan başlanıyor.
• Sadece Mardi Himal’i yapacaksanız ilk gün Pokhara’dan Kande’ye gelip ilk gün Australian Camp’a gidiyorsunuz. Bitirişi de aynı yerde yapabilirsiniz. Australian Camp’ten yamaç paraşütüyle Pokhara’ya inmek mümkünmüş. Bir trek için çok havalı bir bitiş!
• Bu rota yabancı yürüyüşçülerin dışında Nepalli aileler ve genç gruplar arasında da çok popüler bir rota. Dolayısıyla kalabalık. High Camp için bir gece önceden rezervasyon yaptırmanız gerekebilir (önceki köydeki Tea House’lar iletişim için yardımcı oluyormuş).
• Aynı yolu gidiş dönüş yapmamak için Sidhing’de bitirmek mantıklı. Ama Sidhing’den jeepe binecekseniz. Lumre’ye yürümeyi düşünmeyin bizce, neyse parası verin Sidhing’den binin. Bizim gibi Landruk’tan başladıysanız zaten aynı gidiş-dönüş olmuyor, bir gün daha uzatıp Kande’de bitirin.